Ośrodek
"HISTORIAE" realizuje badania z zakresu historii regionanej:
I.
Rys historyczny o miejscowości
To krótkie opracowanie dotyczące historii miejscowości,
a opierające się głównie na źródłach bibliotecznych. Zawiera między
innymi:
-
informacje
o położeniu geograficznym, ogólnych warunkach klimatycznych, także
nieco o przyrodzie opisywanego terenu;
-
dane o historycznej i obecnej przynależności administracyjnej;
-
okoliczności i okres powstania miejscowości, najstarsze pisane wzmianki
o niej;
-
wyjaśnienie pochodzenia i znaczenia nazwy miejscowości, wersje jej
dawnej pisowni oraz ewentualne zmiany nazwy na przestrzeni wieków;
-
liczbę mieszkańców w danym okresie, ich narodowość, wyznanie, strukturę
społeczno- zawodową, ewentualne organizacje cechowe;
-
informacje o właścicielach i zarządcach miejscowości lub przedstawicielach
władzy samorządowej, których działalność miała szczególny wpływ
na miejscowość;
-
obiektach zabytkowych występujących na terenie miejscowości;
-
najważniejsze wydarzenia dotyczące miejscowości podane w formie
kalendarium;
-
mapy rejonu, w którym leży miejscowość oraz plan tej miejscowości.
II. Monografia miejscowości
Jest to obszerne, możliwie szczegółowe opracowanie dziejów
miejscowości (od kilkudziesięciu do kilkuset stron), opierające się
na źródłach bibliotecznych i kwerendzie źródeł archiwalnych. Zawiera
znacznie rozszerzone i uszczegółowione informacje z Rysu historycznego
o miejscowości oraz:
-
szczegółowe
warunki klimatyczno-przyrodnicze, gleby;
-
opisy występującej w rejonie fauny i flory;
-
informacje o prehistorii miejscowości (jeśli istnieją wskazujące
na to dowody);
-
informacje o pierwszych osadnikach i właścicielach;
-
dla każdego odrębnego okresu rozdziały przybliżające historycznie
epokę;
-
charakter gospodarczy i narodowościowy miejscowości;
-
życie codzienne mieszkańców (np. zawody, obyczaje, wierzenia);
-
wpływ ogólnych wydarzeń dziejowych na miejscowość;
-
genealogie rodów będących właścicielami miejscowości, a w przypadku
królewszczyzn opis rodów dzierżawców i zarządców;
-
spisy mieszkańców i biogramy szczególnie wybitnych jednostek pochodzących
lub związanych z miejscowością;
-
dokładne opisy historyczno-architektoniczne obiektów zabytkowych
występujących na terenie miejscowości, wraz z reprodukcjami dotyczącymi
ich ikonografii;
-
reprodukcje archiwalnych zdjęć, rysunków i obrazów przedstawiających
obiekty inne niż wspomniane już obiekty zabytkowe oraz sceny z
życia miejscowości i ich mieszkańców;
-
zdjęcia obecnego stanu miejscowości i jej obiektów zabytkowych;
-
kilka różnych (z różnego okresu) map rejonu, w którym leży miejscowość;
-
plany miejscowości, dane katastralne;
-
kserokopie dokumentów źródłowych dotyczących miejscowości;
-
przypisy do informacji zawartych w monografii oraz obszerny wykaz
zbiorczy wszystkich wykorzystanych źródeł oraz tych poszerzających
lub uzupełniających poruszane w monografii tematy;
-
indeks geograficzny i osobowy.
III. Monografia gminy lub powiatu
Jest to obszerne, możliwie szczegółowe opracowanie (zazwyczaj
kilkaset stron) dziejów gminy lub powiatu, opierające się na: źródłach
archiwalnych i bibliotecznych, kwerendach w zasobie urzędów samorządowych,
wizjach lokalnych, wywiadach z przedstawicielami władz, działaczami
społecznymi, przedstawicielami różnych lokalnych środowisk. Monografia
taka zawiera:
-
opis
geograficzny, topograficzny i klimatyczno-przyrodniczy rejonu;
-
informacje o prehistorii rejonu;
-
dane o przynależności administracyjno-państwowej i jej zmian na
przestrzeni wieków;
-
dawne i współczesne dane demograficzne poszczególnych miejscowości;
-
charakterystykę etniczno-kulturową regionu (dawniej i dziś);
-
charakterystykę gospodarczą rejonu (dawniej i dziś);
-
informacje o historii poszczególnych miejscowości (nazwy, czas lokacji,
wydarzenia itp.);
-
informacje o rodach władających / zamieszkujących region w przeszłości;
-
biogramy i ikonografię dotyczącą szczególnie wybitnych ludzi urodzonych
w omawianym rejonie lub na jego terenie działających;
-
opisy historyczno-architektoniczne obiektów zabytkowych regionu
wraz z reprodukcjami dotyczącej ich ikonografii;
-
reprodukcje archiwalnych zdjęć, rysunków i obrazów przedstawiających:
szczególne wydarzenia, czy życie codzienne regionu, krajobrazy,
przyrodę, mieszkańców itp.;
-
współczesne zdjęcia z regionu;
-
kilka pochodzących z różnego okresu map rejonu i planów jego miejscowości;
-
kserokopie dokumentów źródłowych dotyczących regionu;
-
wykaz źródeł, indeks geograficzny i osobowy.
IV. Monografia parafii
Jest to obszerne, możliwie szczegółowe opracowanie (od
kilkudziesięciu do kilkuset stron) dziejów parafii na podstawie źródeł
archiwalnych i bibliotecznych oraz szczegółowych wizji lokalnej kościołów
i innych budynków parafialnych. Zawiera między innymi:
-
informacje
o czasie i okolicznościach powstania parafii;
-
żywot patrona parafii (jeśli jest to święty) lub wytłumaczenie
znaczenia innego wezwania;
-
wiadomości na temat historycznej i obecnej przynależności administracjno-kościelnej;
-
dane o miejscowościach wchodzących w skład parafii na przestrzeni
jej istnienia (krótka historia tych miejscowości);
-
opisy architektoniczne kościołów, plebani i innych budynków
parafii;
-
opisanie elementów wystroju kościołów, szczególnie tych zabytkowych
(ewentualna wcześniejsza ich inwentaryzacja);
-
odczytane treści płyt nagrobnych, epitafiów i innych inskrypcji
(tym samym przedstawienie osób pochowanych w kościele lub z
danym kościołem związanych);
-
historię poszczególnych kościołów (w tym najstarszą wzmiankę,
ewentualne zniszczenia, główne przebudowy i remonty);
-
chronologiczne spisy obsługujących parafię kapłanów (proboszczów,
wikarych, zakonników), wraz z biogramami najważniejszych;
- informacje
o najwybitniejszych kolatorach i darczyńcach;
- biogramy
i ikonografię dotyczące szczególnie wybitnych ludzi urodzonych
w omawianej parafii lub na jego terenie działających;
- charakterystykę
gospodarcza parafii (szczególnie w okresie funkcjonowania dziesięciny
oraz posiadania ziemi uprawnej przez parafię);
- stowarzyszenia
i organizacje parafialne (modlitewne, charytatywne, gospodarcze);
- historię
i dzień dzisiejszy cmentarzy przynależących do parafii;
- reprodukcje
archiwalnych zdjęć, rysunków i obrazów przedstawiających obiekty
parafialne;
- zdjęcia
obecnego stanu: kościołów i znajdujących się w nich elementów
wystroju wnętrz (szczególnie tych zabytkowych), a także zdjęcia
innych budynków parafialnych;
- kilka różnych
(z różnego okresu) map rejonu parafii;
- kserokopie
dokumentów źródłowych dotyczących parafii;
- przypisy
do informacji zawartych w monografii, a także obszerny wykaz zbiorczy
wszystkich wykorzystanych źródeł oraz tych poszerzających lub
uzupełniających poruszane w monografii tematy;
- indeks
geograficzny i osobowy.
|